Aanhoudende vermoeidheid is een probleem dat steeds meer voorkomt. Als restklacht na COVID of kanker, maar ook bij chronische aandoeningen. Vermoeidheid kan enorm beperkend zijn. Toch wordt deze niet vaak gericht behandeld. In Je vermoeidheid te lijf (2022) geeft gezondheidszorgpsycholoog Annemarieke Fleming handvatten om aanhoudende vermoeidheid aan te pakken.
Het boek begint met uitleg over het verschil tussen normale vermoeidheid en aanhoudende vermoeidheid of uitputting, over verschillende aspecten van vermoeidheid en over factoren die, onafhankelijk van specifieke ziektes, kunnen bijdragen aan vermoeidheid. Hierna volgt een uitgebreide uitleg over de rol van het stressresponssysteem en de invloed van ingrijpende levensgebeurtenissen op het immuunsysteem. Deze theorie (die door de schrijfster als feit gepresenteerd wordt, maar in mijn ogen meer een hypothese is) komt in de rest van het boek telkens terug.
De schrijfster, die zelf na een COVID-infectie kampte met maandenlange uitputting, deelt in het boek naast wetenschappelijke inzichten ook haar eigen verhaal. Hierdoor komt de theorie veel meer tot leven.
Na het theoretische deel beschrijft Annemarieke de methode die zij ontwikkelde om energiereserves op te bouwen, namelijk door korte, liggende rustmomenten (‘powernaps’) in te bouwen gedurende de dag. Hoewel zij persoonlijk én professioneel positieve resultaten heeft gezien van deze methode, vertelt ze er terecht bij dat de effectiviteit nog niet wetenschappelijk is aangetoond. Het is een eenvoudige methode, die in het boek helder uiteengezet wordt. Ook mogelijke valkuilen bij de uitvoering worden uitgebreid behandeld.
Ten slotte wordt in het boek aandacht besteed aan patronen (gedachten, gevoelens en reacties) die vermoeidheid kunnen versterken of in stand kunnen houden. Dit wordt geïllustreerd met talrijke voorbeelden, waardoor het voor veel lezers herkenbaar en misschien ook wel confronterend zal zijn. Het laatste hoofdstuk biedt tips over hoe men hier zelfstandig of met hulp mee aan de slag kan.
Klein minpuntje vond ik dat in het boek vrij veel vaktermen worden gebruikt. Hoewel deze wel telkens worden toegelicht, maakt dat het wat minder makkelijk leesbaar.
conclusie
Al met al vind ik het boek een mooie afwisseling van uitleg, onderbouwd met wetenschappelijke literatuur, en praktische tips. Het is leerzaam en hoopgevend.
Ik kan mij niet altijd vinden in de manier waarop de schrijfster wetenschappelijke bevindingen interpreteert en vertaalt, maar in grote lijnen ben ik het absoluut eens met de strekking van het boek. Ik zou het dan ook zeker aanraden als je worstelt met aanhoudende vermoeidheid, omdat er vaak meer verbetering mogelijk is dan men denkt.